Kakkerlakken (Blattodea)
Als er 1 groep van dieren is die een slechte naam heeft dan zijn het wel de kakkerlakken. Deze groep insecten wordt direct in verband gebracht met vervuilde woonsituaties en het overbrengen van ziekten. Op zich niet geheel vreemd want er zijn inderdaad een paar soorten die plagen kunnen vormen en overlast kunnen veroorzaken. Wanneer men zich echter realiseert dat er meer dan 4.500 soorten beschreven zijn en dat van dat aantal er een stuk of 20 zich tot plagen kunnen ontwikkelen, dan valt dat op zich nog wel mee. Die paar plaagvormende soorten, zoals bijvoorbeeld de Duitse kakkerlak (Blattella germanica) kunnen echter wel heel vervelend zijn en vaak zijn ingrijpende maatregelen noodzakelijk om aan een kakkerlakkenplaag een halt toe te roepen. Dat heeft alles te maken met de snelheid die deze insecten kunnen ontwikkelen, in combinatie met een platte lichaamsvorm waarmee ze heel gemakkelijk tussen spleten, achter kasten, plinten en wanden kunnen verdwijnen. Doordat kakkerlakken van vocht en warmte houden, maar daarnaast buiten hun behoefte aan voedsel weinig eisen stellen aan hun leefomgeving en ook nog eens meestal ’s avonds en ’s nachts actief zijn vormen keukens geliefde plekken voor ze om zich te vestigen. Omdat ze daar vaak weinig natuurlijke vijanden aantreffen en ze zich snel en in grote aantallen kunnen voortplanten, kunnen ze zich daar gemakkelijk tot enorme aantallen uitbreiden.
In een “goed lopende” kweek zijn grote aantallen kakkerlakken in allerlei formaten en stadia aanwezig. In dit geval Sissende kakkerlakken.
Wat heeft mij er toe bewogen kakkerlakken te houden en te kweken? Wel, er zijn indrukwekkend grote soorten zoals de sissende kakkerlak (Gromphadorhina portentosa) en de doodshoofdkakkerlak (Blaberus craniifer) en er zijn zelfs ook mooie soorten, zoals bijvoorbeeld de groene kakkerlak (Panchlora nivea). Kakkerlakken hebben van nature heel veel vijanden zoals kleine zoogdieren, vogels, hagedissen, spinnen en ook roofinsecten. Wanneer dat het geval is zie je dat dergelijke voedseldieren om te overleven vaak snel grote hoeveelheden nakomelingen kunnen produceren. Normaal gesproken wordt er van die grote hoeveelheid maar een heel klein percentage groot, maar zodra deze dieren de mens opzoeken en bij hun in de woningen gaan zitten wordt de situatie anders. Door hun verborgen levenswijze kan het lang duren voordat ze als plaag worden ontdekt en dan is het meestal al te laat en zijn drastische maatregelen noodzakelijk. Vanwege hun grote aantallen nakomelingen en snelle voortplantingscyclus zijn kakkerlakken heel geschikt om als voedseldier te kweken voor hagedissen, bidsprinkhanen en vooral ook voor vogelspinnen.
Een dichtbevolkte kweek vraagt om veel oppervlak, in dit geval met veel kurkschors.
Een grote kakkerlak met rode poten die ik onder slechte lichtomstandigheden vond in Suriname.
Een vrouwtje van de Sissende kakkerlak met een eipakket dat bijna voldragen is.
Zo’n eipakket bevat zeer veel eieren zoals hier duidelijk te zien.
Kakkerlakken. zijn gemakkelijke gasten. Het zijn alleseters, hoewel er soorten zijn die graag enkel fruit eten en andere die weer minder kieskeurig zijn. Kakkerlakken planten zich voort middels eipakketten die het vrouwtje legt en waar afhankelijk van de soort en grootte van de soort tussen de 20 en 60 eieren in kunnen zitten. Deze eipakketten hebben een praatje in de wereld gebracht. Je hoort namelijk wel eens met stelligheid beweren dat je kakkerlakken nooit dood moet trappen omdat je er dan enkel maar meer krijgt. Dat is natuurlijk niet waar, maar wat er gebeurt is het volgende: Een wijfje met een nog in het lichaam verborgen eipakket wordt doodgetrapt en bij het vertrappen wordt het eipakket naar buiten geperst. Als de eieren in het eipakket op dat moment al voldoende ontwikkeld waren en de eieren ook niet worden vernietigd, is er kans dat ze zich buiten het lichaam van het wijfje verder ontwikkelen en gewoon uitkomen. In dat geval is de vermenigvuldiging niet eens vervroegd, maar is de locatie waar de eieren zullen uitkomen wel anders bepaald. Let dus altijd goed op of er geen eipakket naar buiten is gekomen.
Doodshoofdkakkerlakken in vele stadia, de volwassen dieren hebben vleugels.
Hier een mooi gaaf volwassen exemplaar.
Een doodshoofdkakkerlak tijdens de vervelling, het dier is dan spierwit, de oude huid blijft achter en wordt vaak na afloop opgegeten.
De Groene kakkerlak, is klein en heel lichtschuw, deze soort eet graag fruit en er wordt gezegd dat deze soort in huis geen plaag zou kunnen vormen. Toch zou ik het risico niet nemen.
Kakkerlakken zijn over het algemeen uitermate eenvoudig te kweken. Een niet alt te groot terrarium van 40x40x40cm is voor de meeste soorten ruim voldoende om ze te kweken. Een flinke laag bladaarde en dood blad op de bodem biedt over het algemeen een goede ondergrond. Zorg voor veel oppervlak in de vorm van opstaande stukken schors zoals kurkschors of plankjes. Je kunt ze voeren met allerlei etensafvalresten, kattenvoer, hondenbrokken, visvoer, groenten, fruit en noem maar op. Wat dat betreft zijn veel soorten niet echt kritisch.
Zorg er voor dat de kakkerlakken niet kunnen ontsnappen. Door hun vermogen zich tussen spleten te verstoppen en hun neiging om donkere plekjes op et zoeken zijn kakkerlakken in de loop der jaren via koffers, kleding, planten en voertuigen over de gehele wereld verspreid. In tropische en sub-tropische gebieden kunnen zij zich over het algemeen wel handhaven. In koudere gebieden zoeken ze warmere plekken op zoals ketelhuizen, kassen en fabrieken, en vaak zijn ook broeierige vuilnisbelten een plaats waar ze zich tijdelijk zeker kunnen vestigen. Door van voedselbron naar voedselbron te lopen kunnen kakkerlakken bacteriën en ook ziekten verspreiden. De relatie kakkerlak : slechte hygiëne : ziekten : plagen : ellende, is dus voor een paar soorten niet helemaal volledig uit de lucht gegrepen.
Het verhaal dat kakkerlakken vies zijn en ziekten zouden kunnen overbrengen wordt hier ondersteund door deze foto waarop duidelijk is te zien dat deze kakkerlak parasieten in de vorm van mijten meedraagt tussen de middelste poten !!!