De Maleise (bonte) rivierschildpad (Callagur borneoensis)
Een waterschildpad die je hier niet vaak in de dierenhandel aantreft, maar die ik ooit toch eens bij Interrep in Den Haag heb gefotografeerd is de “Painted Batagur”, ook wel “Maleise rivierschildpad”, “bonte rivierschildpad” en “driestreep Batagur”, ofwel: Callagur borneoensis. Deze circa 60-70cm groot wordende waterschildpad heeft een betrekkelijk groot verspreidingsgebied: Brunei, Indonesië, Maleisië en Thailand. Vaak leeft hij in mangrove gebieden. In deze gebieden is hij in de loop der jaren gevangen voor de consumptie en zijn de aantallen schrikbarend terug gelopen. Ook worden zijn eieren geraapt en verhandeld. Deze schildpad legt 2 keer per jaar hooguit 10-20 eieren. Reden waarom deze soort thans bescherming geniet en genoteerd staat op de lijst van CITES II.
Callagur borneorensis. De vrouwtjes zijn hoofdzakelijk bruin van kleur.
Deze waterschildpad doet sterk denken aan een zeeschildpad, kijk eens naar zijn echte zwempoten, maar wordt hoofdzakelijk in rivieren en riviermonden zoetwater gevonden, maar ook in zee. Het wijfje legt eieren op dezelfde zeestranden als waar ook zeeschildpadden dat doen en komt ook later terug om daar ook zelf haar eieren te leggen. De incubatietijd (= tijd tussen leggen en uitkomen) van de eieren is ongeveer 70-80 dagen. In het jeugdstadium willen ze nog wel eens wat dierlijk voedsel eten zoals regenwormen, schelpdieren en kikkers e.d., maar naarmate ze ouder worden gaan ze over op enkel plantaardig voedsel zoals mangrove blad, waterhyacint (Eichornia crassipes), fruit (mango, banaan en meloen) en in gevangenschap sla. Ze hebben echter duidelijke voor- en afkeuren en eten dus niet zomaar alles. Net geboren jongen leven soms wel 2-3 weken in puur zeewater voordat ze het zoetwater van een rivier hebben gevonden. Om daar te komen moeten ze soms enkele kilometers zwemmen. De jongen zijn hoofdzakelijk grijsbruin van kleur.
Callagur borneorensis portret van een vrouw.
Als deze schildpad zich bedreigd voelt kan hij behoorlijk bijten
Het schild van deze schildpad is hard en ovaalvormig. Mannen hebben een langere en dikkere staart dan de wijfjes. Opmerkelijk aan deze soort is dat de vrouwtjes hoofdzakelijk bruin van kleur zijn, maar dat de mannen in de paartijd totaal anders van kleur worden, waarbij de kop van het mannetje die normaal grijs van kleur is, wit wordt met een rode lengtestreep tussen de ogen naar de neus. Zie de foto. Deze afwijkende kleuren vertoont het mannetje meerdere keren per jaar. Als deze schildpad zich bedreigd voelt kan hij behoorlijk bijten. De vrouwen worden groter dan de mannen.
Callagur borneorensis . De kleur van het mannetje in paartijd.
Het mannetje met kenmerkende kleuren, waarbij de kop die normaal grijs van kleur is, wit wordt met een rode lengtestreep tussen de ogen naar de neus.
Alles met elkaar een waterschildpad die in de natuur thuis hoort en niet echt geschikt is voor de gemiddelde terrariumliefhebber. Slechts dierentuinen en reptielenhuizen en enkele liefhebbers, die uitgebreide mogelijkheden en financiële middelen hebben om deze schildpadden op juiste wijze te huisvesten, zouden hier aan moeten beginnen. Tevens zou dan moeten worden aangesloten bij de stamboeken en fokprogramma’s voor deze dieren.