Beensnijwerken
Naast mijn verzameling houtsnijwerken heb ik ook nog een zeer kleine collectie beensnijwerken. Wanneer jij je regelmatig op de houtsnijwerkenmarkt beweegt kom je beensnijwerken ook regelmatig tegen. Onder beensnijwerken versta ik: Alle bewerkte ivoor (tanden en hoorn), botten en been.
Deze beensnijwerken zijn vaak super fraai bewerkt. Deze is 25 cm. hoog. Bleken is te doen met chloor.
Vaak zie je dat met name de bovenrand beschadigd is en om dat te camoufleren wordt ie vaak helemaal weg gehaald.
Deze beeltenis lijkt sterk op de bekende barong maskers.
Veel mannelijke en vrouwelijke priesters.
Dit beeld is slechts 20 cm. hoog en behoort tot de meest geproduceerde taferelen. De punt op de hoofdtooi dient gaaf te zijn. Dat is lang niet altijd het geval.
De details in deze beensnijwerken zijn echt verbluffend en getuigen van enorm vakmanschap. Het materiaal is behoorlijk hard, wat zowel voor- als nadeel kan zijn.
Dit beeldje is nog kleiner: 10 cm. hoog. Een danseres met de bekende vleugels/waaiers. Wat een ongelofelijk precisiewerk.
Deze legong danseressen zie je heel vaak in hardhout uitgewerkt, maar deze is van hoorn.
Meestal is het materiaal been wel te herkennen als been. Meestal zijn de sculpturen hol.
Daarnaast is olifantenivoor meestal en massief en wat glanzender afgewerkt. Mooi exemplaar.
Ivoor kan afkomstig zijn van verschillende diersoorten, zoals nijlpaard, walrus, zwijn, maar meestal worden olifantstanden toegepast. Daarbij maken we, in verband met eventueel beschermd materiaal, onderscheid tussen de reeds uitgestorven mammoet en de tanden van nog levende soorten olifanten. Het ivoor afkomstig van Mammoeten is vrijgesteld van beschermende maatregelen, terwijl olifantenivoor van na 1947 weer wel onder beschermende maatregelen valt (CITES). Ivoor dat aantoonbaar van voor 1947 afkomstig is mag vrij worden verhandeld en dat brengt met zich mee dat te pas en te onpas bij ivoor op Marktplaats wordt aangegeven dat het van voor 1947 afkomstig zou zijn. Zeer twijfelachtig.
Het is dus niet toegestaan om ivoor of producten van ivoor aan te bieden op Marktplaats, tenzij deze zijn gemaakt voor 1 juni 1947 (deze worden als antiek beschouwd). De verkoper dient in dat geval expliciet in de advertentie te vermelden dat het een product van voor 1947 betreft, dan wel in het bezit te zijn van de relevante CITES-certificaten. Onbewerkt ivoor (zoals glad ivoren slagtanden en hoorn van een neushoorn) is geheel niet toegestaan.
Dit beeldje, een naakte vrouw opkomend uit de bek van een draak, 20 cm. hoog en met spijkers vastgezet op een voetstuk, is een van de mooiere in mijn collectie.
Vooral de onderkant van het beeld is qua structuur als been te herkennen, voor de rest wed de beeltenis zelf bijzonder fraai glad gepolijst.
Deze opname is weer gemaakt met mijn macro-lens en bewijst hoe zorgvuldig de detail zijn uitgewerkt.
Zo’n beeldje pak je zo nu en dan eens in de hand om het vakmanschap van de maker er van te bewonderen.
De macro-opnamen wijzen ook vaak uit of een onderdeel van het beeld gaaf of beschadigd is.
Niet zelden ben ik kleine beschadigingen pas bij het bekijken van de detailopnamen tegen gekomen.
Dit is een van de twee beelden die ik op de Indische markt in Delft kocht.
Het is toch niet te geloven dat een dergelijk beeldje met zoveel details voor circa 30 euro kan worden gekocht.
De details in deze twee beelden zijn verbluffend.
Deze foto’s spreken voor zich.
Als spinnenwebben zo fijn is het detailsnijwerk.
Een keer mis snijden zou het beeld gelijk ontsieren. Ik heb geen idee hoe vaak dit in de praktijk daadwerkelijk ook weleens gebeurt.
Het andere beeld dat ik in Delft samen met voorgaand beeld kocht. Een danseres met twee naga’s. Dit beeld is ook weer 27 cm. hoog.
En ja, per twee kreeg ik inderdaad nog een beetje korting. Maar gezien het werk dat in deze 2 sculpturen is gestoken, is ieder beeld z’n geld waard.
Nogmaals het succes van de macro-lens. Deze danseres is 9 cm. Hoe krijgen ze het voor mekaar. Dit is toch heel bijzonder vakwerk.
Ook de Naga is even fijn uitgewerkt. Beide beelden zijn fraai wit gebleekt.
Dit werk is vrijwel symmetrisch en aan beide kanten bevindt zich dus zo’n fraaie Naga.
Totaal heb ik nu zo’n 25 beensnijwerken. Ik ben er niet speciaal naar op zoek en ik koop ze ook zeker nooit duur.
Maar goed dat zijn allemaal juridische details. Wat de praktijk betreft valt te constateren dat op Marktplaats regelmatig beensnijwerk als ivoor wordt aangeprezen. Vaak uit onwetendheid, maar soms ook met opzet en de intentie om “de hoofdprijs” voor een sculptuur te kunnen vragen.
Opmerkelijk vind ik de verschillen in prijs die er voor beensnij-werken worden gevraagd. Wanneer de makers van deze werken naar gemaakte uren zouden worden betaald, denk ik dat al dit werk onbetaalbaar zou zijn. Maar kennelijk is er nog steeds dusdanig veel aanbod dat de prijzen voor deze werken vaak abnormaal laag zijn.
Natuurlijk zijn er handelaren die er belang bij hebben de prijzen omhoog te brengen, maar met een beetje zoeken vind je nog steeds leuke werken voor weinig aangeboden.
Veel duurder zijn de beensnijwerken wanneer het om de grepen van kerissen gaat. Vaak worden de sculpturen dan ingelegd met edelstenen of goud en zilver, maar de prijzen voor deze werken liggen aanmerkelijk hoger en zitten vaak in de honderden euro’s.
Dit beensnijwerk is ook van mijn moeder geweest en had ik al tijdens haar leven al gekregen. Het is geler dan de voorgaande beelden.
Waar deze wat gele kleur vandaan komt weet ik niet. Mogelijk een andere dier-soort waarvan het materiaal afkomstig is en misschien is er patina gebruikt?
Dit beeld is 17 cm. hoog en hol. Een vorm van patina?
Deze kleur doet denken aan hoorn, maar dat is het niet.
Voor het overige spreken de foto’s wel weer voor zich.
Een Hanuman beeldje van hoorn. Prachtig wit.
Het is massief en 16 cm. hoog. Al deze beeldjes zijn superfijn gesneden.
Waanzinnig gedetailleerd gesneden.
Hanuman vecht met Naga.
Vrijwel hetzelfde tafereel, ook van hoorn van een hert.
Weer de gelige kleur, massief en 17,5 cm. hoog.
Nog meer details dan het vorige beeld.
Hier de volledige hoorn, waarschijnlijk van een hert. Het is onwaarschijnlijk hoe klein de figuren in werkelijkheid zijn en hoe gedetailleerd ze desondanks uitgewerkt zijn.
In ieder geval afkomstig van Bali. Er zitten 10 figuren in verwerkt.
Welke figuren er zijn verwerkt durf ik niet te zeggen.
“On top” waarschijnlijk Shiva. Prachtig uitgewerkt.
Hanuman-achtige figuur. Dit is enorm priegelwerk lijkt mij.
Een hitsige aap. Waarschijnlijk is het de vertolking van een verhaal.
Waarschijnlijk hoorn van een geit of een hert.
Nogmaals de punt van de hoorn met daaronder weer een aap.
De foto’s op mijn website betreffen hoofdzakelijk beensnijwerken en een enkel exemplaar is van hoorn vervaardigd. Maar de meeste exemplaren die ik bezit zijn gaaf en fraai. Toch heb ik slechts bij uitzondering meer dan 50 euro voor een exemplaar betaald. In de loop der jaren moeten er toch wel enorm veel van deze sculpturen zijn vervaardigd en naar Nederland zijn gebracht. Helaas zijn er ook heel veel door de tijd heen beschadigd. Vaak worden die bescha-digingen verdoezeld door het beeld symmetrisch kleiner te maken.
Ook van wat beensnijwerken heb ik een PowerPointpresentatie gemaakt, Beeldschoon deel 4, Klik: (hier). Beensnijwerken.
In juni 2015 was ik 2 weken op Bali. Daar heb ik veel gereisd en ben op een aantal interessante plekken geweest. Naast heel veel houtsnijwerk heb ik ook veel beensnijwerk gezien dat of door individuele verkopers op straat werd aangeboden of dat in de verschillende kraampjes aan toeristen werd verkocht.
Zelf heb ik een Garuda beensnijwerkje gekocht waarvoor ik daar 300.000 rps moest betalen (omgerekend 3 x € 6,50 = € 20,00). Waarschijnlijk had ik nog wel iets verder kunnen afdingen, maar ik vond dat toch wel een faire prijs.
Dit Garuda snijwerk is toch net iets afwijkend van wat er gemiddeld aan beensnijwerk werd aangeboden.
Denk niet dat deze beensnijwerken uniek zijn. Ze zijn er Op Bali te kust en te keur.
Waarschijnlijk zijn deze beeldjes wel gebleekt. Het bot is niet zo wit van zichzelf.
Wel mag je constateren dat ieder stuk op zich getuigt van gaaf vakmanschap.
Sommige stukken worden bijna standaard en in grote series gesneden en zijn vrijwel identiek aan elkaar.