Een van de Hindoebeeldjes die het meest regelmatig wordt aangeboden is het beeldje “vrouw uit bek van draak”, of “vrouw uit bek van monster”. Hiervan zijn er dus kennelijk enorme aantallen gemaakt en destijds mee naar Nederland genomen. Mijn moeder noemde het monster een demon en ze zei altijd: “Wanneer je deze figuur uit de bek van zo’n monster ziet komen, weet je zeker dat het van Bali afkomstig is”. Ik weet niet of ze daar gelijk in had, want het gaat hier om een algemeen bekend verhaal dat via een sculpture wordt uitgebeeld. Ik kan me voorstellen dat deze voorstelling ook op Java of elders zou kunnen zijn gesneden.
Het heeft even geduurd voordat ik er achter was welk verhaal er nou precies mee verteld wordt, maar in de beschrijvingen bij de beelden op Marktplaats kan je soms leuke aanwijzingen of info tegenkomen. Het beeld betreft: Dewi Ratih met Kala Rau.
De legende gaat als volgt: Toen de demon Kala Rau uit de bron van eeuwige jeugd, de Tirtha Amertha, wilde drinken, werd hij betrapt door de maangodin Ratih. Omdat deze bron alleen voor de goden is bestemd, spoedde Ratih zich naar Vishnoe om te vertellen wat Kala Rau van plan was. Hierop ging Vishnoe naar de bron en zag daar Kala Rau de eerste slok uit de bron nemen. Vishnoe gooide zijn discus naar Kala Rau, waarmee hij hem onthoofdde. Op dat moment had het water de keel van de demon al bereikt, waardoor het hoofd in leven bleef. Woedend op Ratih wegens het verraden van zijn plan, zweeft het hoofd van Kala Rau haar achterna en probeert haar op te slokken. Zo nu en dan slaagt hij hierin, waardoor Ratih even in de bek van de demon verdwijnt, maar er vervolgens weer uitkomt. Dit is tevens de oorzaak van de maansverduistering, het opslokken van de maangodin.
Dit tafereel is gedurende een lange periode door verschillende houtsnijders gesneden. Op grond van de stijl en de houtsoort kan de leeftijd van een beeld enigszins worden bepaald. Belangrijke onderdelen van het beeld zijn de mooi en diep gesneden danskroon en het minutieus gesneden gewaad van de maangodin Dewi Ratih, alsook de kop van Kala Rau. Er zijn twee verschillende uitwerkingen van dit verhaal: De maangodin Dewi Ratih, oprijzend uit de bek van Kala Rau en de maangodin met de kop van Kala Rau om haar middel. Van de eerste uitwerking werden aanmerkelijk meer beelden gesneden dan van de tweede uitwerking.
Hieronder volgen diverse beelden uit mijn collectie, allemaal voorstellend: “Dewi Ratih, oprijzend uit de bek van Kala Rau ” in willekeurige volgorde, behalve dan dat de eerste twee van mijn moeder zijn geweest en destijds (1949) mee naar Nederland werden gebracht.
