Naga’s en priesters

Naga’s mythische wezens die afkomstig zijn uit India en die door het boeddhisme werden meegebracht naar China en het Verre Oosten. De naga beïnvloedde o.a. de Chinese draak. Naga’s kunnen verschillende verschijningsvormen hebben: Soms zijn ze half mens en half slang.

De natuurlijke vorm van Naga’s is die van een grote oerslang. Ze hebben de kracht om hun lichaam (tijdelijk) een andere vorm aan te laten nemen en kunnen daardoor in verschillende gedaanten voorkomen: Draak, waterdraak, als veelkoppige draak, mens, half slang en half mens of mens met slangen groeiend uit het hoofd.

De naga’s bezitten volgens het hindoeïsme een goddelijke parel van kennis. Naga’s kunnen goed- of kwaadaardig zijn en geven je robijnen als je ze voor je wint, maar hun gif is dodelijk. Naga’s zijn lichtgeraakt en worden gemakkelijk boos. Hun adem en blik kunnen dodelijk zijn. In het hindoeïsme en in de Jakata verhalen (opgetekende verhalen van Boeddha) van het boeddhisme zijn de enorme Garuda vogels de grote vijand van de naga’s. In het boeddhisme maken de naga’s deel uit van de Catummaharajika devas (soort engelen).

Naga’s nemen vaak de functie van bewaker op zich. In India bewaken naga’s de poorten van heilige oorden. Op platforms rond Asvattha bomen wordt hun beeltenis gelegd; het zou de menselijke vruchtbaarheid bevorderen. Ze bewaken ook vaak heilige relikwieën van de Boeddha of zijn discipelen.

Er worden twee klassen naga’s onderscheiden: landnaga’s en waternaga’s. De landnaga’s worden soms ook wel ‘verborgen naga’s’ genoemd en bewaken schatten en hebben verschillende ondergrondse steden. Een van deze steden is genaamd Bhogavati en is een stralende stad van muziek en bloemen, bestuurd door de slangenkoning Takshaka. Naga’s van het water leven in bronnen, rivieren en meren. Ze hebben paleizen op de zeebodem, vervaardigd uit de meest kostbare metalen en edelstenen. Waternaga’s vormen wolken en geven regen, maar verwoesten het land met overstromingen als ze kwaad zijn.
Overgenomen van Wikipedia, klik: (hier)

Bij het tweede Nagabeeld is de punt op het hoofddeksel goed te zien. Opmerkelijk is dat deze los en afneembaar is. Bij dit beeld ontbreekt dat stukje. Op zich is dat natuurlijk jammer en ik heb dan ook eens geïnformeerd of er een restaurateur is die deze stukjes voor mij zou kunnen maken. Uiteindelijk kwam ik terecht bij mijn goede vriend Tom Biesot, die op zijn hobby zolder houtbewerkingsgereedschap heeft staan waarmee hij prima in staat bleek deze stukjes voor mij te draaien. Uiteindelijk heb ik dit beeld dan ook gecompleteerd met zo’n door Tom gedraaid puntstukje, dat ik daarna met patina op kleur heb gebracht. Ik vind het persoonlijk een waardevolle toevoeging.

Mijn tweede Naga danseres
Het is mij al vaker opgevallen dat gelijksoortige beelden elkaar lijken aan te trekken bij het opbouwen van mijn collectie. Waar ik aanvankelijk vrij algemeen Balinese beelden verzamelde, waren dat veelal vrouwenbeelden en Garuda’s. Kort daarna kwamen er de Hanumannen bij, maar het gekke is dat de meeste Hanumanbeelden door mij in een korte periode van mijn verzamelwoede werden aangekocht. Onlangs kocht ik mijn eerste tempelbeeld en in een tijd van enkele maanden kocht ik er drie fraaie exemplaren bij. Op dit moment staan er een stuk of 10. Zo ging het aanvankelijk ook met mijn hanenvechters, ik heb er momenteel 12 en zo nu en dan koop er er nog wel eens een bij of gaat er eentje weg.

Maar goed ik heb in de eerste drie jaren dat ik verzamel eigenlijk nooit Nagabeelden aangeboden gezien. Ongetwijfeld zullen ze er geweest zijn maar ik heb ze op de een of andere manier nooit opgemerkt. Eigenlijk werd ik door een houtsnijwerkenmaatje op deze fraaie beelden attent gemaakt, hij had er twee of drie en ik vond ze schitterend. Ik had al begrepen dat ze vaak in de duurdere prijsklasse zitten en ik was er dan ook als de kippen bij toen ik via een vage foto zo’n beeld op Marktplaats aangeboden zag. Ik bel dan altijd en tracht de verkoper zo ver te krijgen dat ie het beeld toezegt en snel van Marktplaats verwijdert. Het is me namelijk al heel vaak gebeurd dat ik prachtige beelden voor heel weinig geld had “binnen gepraat” en dat ik toch achter het net viste doordat de aanbieder ondanks zijn toezeggingen het bewuste beeld alsnog aan een hogere bieder verkocht. Daar baal ik altijd wel van, maar stiekem begrijp ik dat natuurlijk wel. Andersom ga ik zelf soms ook weleens “in de fout” door een beeld waarop ik eigenlijk al JA had gezegd, alsnog af te zeggen. Dat heeft meestal te maken met verschillende biedingen die ik op Marktplaats heb uitstaan waarbij er soms onverwacht een JA zegt tegen een bod terwijl ik dat eigenlijk niet had verwacht en dan moet je keuzes maken. Maar echt netjes is het natuurlijk niet. Maar, ik laat de tegenpartij nooit bewust in het ongewisse, ik zeg altijd wel zo gauw mogelijk netjes af.

Ook nu weer zag ik kort na de aanschaf van mijn eerste Nagabeeld hierboven een ander aangeboden op Marktplaats. Omdat ik maar een beperkt houtsnijwerkenbudget heb, ben ik verplicht snel te handelen. De bieding stond op 40 euro en ik vermoedde dat dit beeld veel meer zou gaan opbrengen. De praktijk leert dat biedingen altijd weer nieuwe biedingen uitlokken. Het overbieden suggereert dat het hier om een “gewild” beeld gaat. Vaak zie je dezelfde namen bij het bieden steeds weer terugkomen, wat voor mij bewijst dat er een vaste kern van kopers op Marktplaats actief is. Maar goed ik schreef een reactie via de mail en overbood daarin de 40 euro. Vervolgens belde ik de aanbieder op om te proberen zo gauw mogelijk bindende afspraken te maken en het beeld (de buit) “binnen te halen”. Ik kreeg een aardige mevrouw aan de telefoon en ik maakte kenbaar dat ik had geboden en benadrukte dat ik het beeld héél graag zou willen hebben, waarbij ik overigens geen woord onwaarheid sprak. Maar ja, mevrouw was bepaald niet gek en trapte niet in mijn mooie praatje, maar ik wees haar op mijn website en trachtte haar te overtuigen dat ik een fervente liefhebber c.q. verzamelaar ben. Dat kwam geloof ik wel over en ze beloofde naar mijn site te kijken en sprak met mij af dat ze de komende zaterdag zou bellen om mij in de gelegenheid te stellen over de hoogste bieder heen te gaan. Dat was voor mij op dat moment in de gegeven situatie wel het maximaal haalbare. Het was toen pas donderdag. Uiteraard sprak ik met mijn vrouw over dit beeld en vertelde hoe graag ik het wel wilde hebben. Ik liet haar het plaatje van de advertentie zien.

Op vrijdag ben ik gewoon gaan werken en zo nu en dan keek ik stiekem naar de betreffende advertentie. De biedingen waren opgelopen tot 125 euro. Daarnaast had ik natuurlijk geen idee van de biedingen buiten beeld via “de achterdeur”. De dag ging voorbij en vlak na het avondeten keek ik nogmaals naar de advertentie. Die bleek verdwenen !! Ik schrok me rot en ging er vanuit dat er iemand was geweest die kennelijk een bod had gedaan dat niet geweigerd kon worden en het Nagabeeld was weg. Dat was balen. Ik besloot er nog een mailtje aan te wagen met de volgende tekst: “Dag … , Ik zie de advertentie niet meer !!!! Hopelijk heb je hem nog niet verkocht !! Ik zit op allerlei manieren geld bij mekaar te schrapen. We zouden er zaterdag toch nog mailcontact over hebben !!!!!! Groeten Bart.” Tot mijn opluchting kreeg ik vrij snel het volgende antwoord: “Hoi Bart, Op een of andere manier heb ik wat gedaan vanmiddag – heb de advertentie laten opvallen – en ik zie nu dat hij eraf is. We hebben in ieder geval morgen contact. Maak je geen zorgen. Fijne avond.” Ondanks het feit dat de biedingen uit de hand begonnen te lopen was ik blij met het antwoord. Het beeld was er nog en zolang dat het geval was maakte ik nog een kans. Even later toen we samen wat dronken in de keuken, vertelde ik mijn vrouw over het voorval. Zij begon nog even te sputteren in de trant van: “En je hebt al zo veel beelden, en dat kost allemaal klauwen met geld, en wat moet je er allemaal mee?” Ik reageerde in de trant van: Ik wil dat beeld gewoon. Even later zat zij achter haar laptop en vroeg me even naar iets te kijken en wat bleek: Ze had ’s morgens contact gezocht met de aanbieder en had om mij te verrassen het beeld al besproken en betaald !!!
Opeens vielen een aantal uitspraken die ze die dag gedaan had op hun plaats. Ik was super blij verrast en heb direct de aanbieder gebeld om een afspraak te maken het beeld de volgende dag te halen.

Het beeld moest opgehaald worden in De Meern en dat is vanuit Zoetermeer net een half uurtje rijden. Ik werd er uitermate gastvrij ontvangen en ik mocht het beeld in ontvangst nemen. Ik kreeg nog koffie aangeboden en we hebben even met elkaar gesproken. De beelden die ze aanboden waren afkomstig uit een erfenis en hadden inmiddels al heel wat jaartjes bij hen in huis gestaan. Echter ze “hadden” niet veel met deze beelden en hebben uiteindelijk besloten om ze weg te doen. Ze waren verbaasd over de belangstelling voor de twee Naga beelden en ze zijn blij dat in ieder geval dit beeld bij mij bij een “echte” liefhebber terecht gekomen is.

Thuis gekomen heb ik het beeld met olie schoongemaakt en opgemeten. Het blijkt 35 cm. hoog te zijn en is daarmee aanmerkelijk hoger dan mijn eerste Naga beeld. Ook is het op een kleine beschadiging van de hoofdtooi na volledig schade vrij. Wat mij opviel en wat ik tot nu toe bij geen ander beeld nog had opgemerkt is dat de punten op de hoofdtooi van zowel de danseres als van de Naga losse delen betreffen die eraf genomen kunnen worden. Ik had wel eerder bij andere beelden opgemerkt dat daar op de hoofdtooi een gaatje zat, maar ik had nooit begrepen waarom tot nu toe. Daar zullen ook van die losse verlengstukjes in gezeten hebben. Dat betekent dat deze kwetsbare uitstekende delen van een beeld hierdoor gemakkelijk vervangen kunnen worden en ik heb me dan ook voorgenomen om bij alle beelden waarbij dit het geval is nieuwe houten puntjes te laten draaien om de beelden daardoor weer in oude staat te kunnen herstellen. Of het los zitten van het puntstuk nog een andere functie of betekenis heeft, is mij onbekend. Het was mij wel bekend dat veel barongmaskers ook zo’n los, vaak veel groter, uitneembaar verlengstuk hebben.

Ik mag zeggen dat mijn houtsnijwerken collectie met dit schitterende Nagabeeld een letterlijk en figuurlijk waardevolle uitbreiding heeft ondergaan.

Mijn derde Naga beeld
Dit Naga beeld vind ik persoonlijk bijzonder mooi en apart. Ik speur Marktplaats af en ik kijk hier en daar naar wat er via veilingen op de markt komt. Het is natuurlijk zo dat de generatie “Indo’s” die rond 1950 naar Nederland (terug) gekomen is, bezig is uit te sterven. Zij waren degenen die veel fraai houtsnijwerk mee naar Nederland meebrachten en dit in hun huiskamers koesterden als herinneringen aan een dierbare periode in de tropen. Veel van hun kinderen hebben veel minder met deze relikwieën en brengen dit materiaal naar de veilingen, Marktplaats of de kringloopwinkel. Toch ben ik er van overtuigd dat er nog heel wat bijzonder fraai materiaal onder de mensen van Indische afkomst te vinden is.

Een van die naar mijn mening bijzonder fraaie stukken is het beeld dat ik nu hier op mijn website toon. Een Naga beeld met een Balinese priester die een priesterbel en een lotusbloem in zijn handen houdt. Het beeld is 43 cm. hoog en heeft een mooi donker patina. Het beeld is op verschillende plekken gebroken geweest: bij de polsen en aan de punt van de staart. De polsen waren gelijmd met een dikke nog steeds flexibele lijm en die heb ik weer voorzichtig los gemaakt, er tussenuit gepeuterd en met secondelijm opnieuw tegen elkaar gezet. De breukvlakken zien er nu veel beter uit en de verbinding is nu mooi star. Ik heb het beeld, zodra ik het thuis had, met olie schoon gemaakt en de basiskleur van het beeld is nu een paar tinten donkerder geworden. Het ziet er weer schitterend uit.

Priester met Naga
Deze priester wordt door de Naga met het lichaam vast gehouden. De elementen van het beeld zijn, ondanks dat ze totaal verschillend uitgewerkt zijn, de zelfde als in de twee beelden hierboven: De Naga en de priester. De priester onderscheidt zich van de twee danseressen hierboven door de strakke, dunne en relatief lange armpjes (Art deco?). Het haar dat boven het hoofddeksel uitsteekt is op het midden verwerkt tot een ronde knot. Ik prijs mij zeer gelukkig dat de aanbieders van dit beeld op Marktplaats hebben besloten mij dit beeld voor de afgesproken prijs te gunnen, want de belangstelling voor dit beeld was overweldigend.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Priester op gevleugelde Naga
Soms is het nog niet eens zo gemakkelijk om te zien of het beeld een priester of priesteres betreft. Meestal vormt de uitbundige boezempartij de belangrijkste indicatie. Hoewel er ook in de kledij verschillen tussen de priesters en de priesteressen zal zijn heb ik die in de uitvoering van de houtsnijwerken nog niet kunnen ontdekken. Ook de hoofddeksels zijn bij mannen en vrouwen even uitbundig en al dan niet aan de achterkant van een zogenaamde “Kala”kop voorzien. Deze kop dient om eventuele aanvallen door kwade geesten van achteren te voorkomen.

Het beeld dat ik hier nu laat zien is een voor zover ik dat kan inschatten oud beeld. Dat maak ik op uit de kwaliteit van het houtsnijwerk en uit de vele droogtescheuren die er her en der in het beeld te vinden zijn. Ook de stijl van het beeld doet vermoeden dat het van 1930-1940 afkomstig is. Het werd op Marktplaats met een vrij onduidelijke foto aangeboden al “iets dat vermoedelijk wel uit Azië afkomstig zou zijn”. Er stond al een bieding bij van € 7,50 en er werden geen afmetingen genoemd. Het beeld deed wel direct een soort van belletje bij me rinkelen: Interessant !! Ik stuurde een mail met de vraag om mij een telefoonnummer te geven en ik bood om te beginnen € 40,00. Dat was toch aanmerkelijk meer dan de al staande € 7,50. Ik kreeg direct daarna een reactie met een telefoonnummer. De volgende dag, zodra ik wakker was, was het eerste dat ik deed bellen over dit beeld.

De man die mij te woord stond wist me niet veel over het beeld te vertellen. Extra foto’s maken was lastig en ik kreeg ook niet de indruk dat hij daar veel zin in had. Op mijn vraag hoe hoog het beeld eigenlijk was antwoordde hij, dat hij dan even moeste meten en hij kwam terug met het antwoord: 52cm. Dat was veel hoger dan ik had verwacht. Vervolgens vroeg ik of hij akkoord wilde gaan met de 40 euro die ik had geboden, maar hij gaf aan dat hij zelf een bedrag van € 75,00 in gedachten had. Dat vond ik op zich heel acceptabel maar ik probeerde toch nog even: “Dat is dan inclusief verzendkosten?”. Daarop reageerde hij door te zeggen “maar dat beeld is veel te zwaar om te verzenden”. Waarop ik uiteraard vroeg hoe zwaar het dan wel was. Dat moest hij even wegen en het antwoord kwam al snel: 3,5 kg. Ik heb toen uitgelegd dat pakketten tot 10 kg. als basispakket voor € 6,75 kunnen worden verzonden en dat was kennelijk nieuws voor hem. Hij gaf aan dat ie dat niet wist en ik vroeg nogmaals. Ik wil het wel hebben, maar dat is inclusief verzendkosten nietwaar? Daar ging hij mee akkoord.

Het beeld werd reeds de volgende dag door PTT Post afgeleverd en ik was blij verrast met wat ik in de doos aantrof. Minder was dat het handje van het beeld afgebroken was, maar dat heb ik inmiddels vrijwel onzichtbaar kunnen lijmen. Ik ben er van overtuigd dat de opstaande pink van het beeld afgebroken is geweest en ooit ook gerepareerd, maar volgens mij staat die niet helemaal in de goede stand en is die iets langer geweest. Waarschijnlijk haal ik die er een dezer dagen even helemaal weer vanaf en zet ik die er opnieuw aan. Met meest vreemde van dit beeld is dat de kop van de Naga afneembaar is. De foto’s laten dat duidelijk zien. Voor het overige is het beeld in perfecte conditie en super gedetailleerd uitgewerkt, om dat te onderbouwen heb ik foto’s gemaakt die u hier vindt. Dit is weer zo’n beeld waar ik heel erg blij mee ben en waarvan ik zeker ben dat het mijn collectie voorlopig niet gaat verlaten.

Ik heb regelmatig mailcontact met collega verzamelaar Joey Steevensz en ik vroeg hem: “Ik heb een beeld binnengehaald waar jij € 7,50 op geboden had. Uiteindelijk heb ik er zelf 70 euro voor betaald, maar ik vind het zeker de moeite waard. Ken jij dit soort beelden die uit elkaar kunnen worden genomen? Wat was het doel? Gemakkelijker transport of beter kunnen snijden? Hoe dan ook ik vind het heel apart. Ook is het best wel een groot beeld met z’n 52 cm. Dat zou je op de foto op MP niet hebben kunnen inschatten. Ik denk ook dat het een oud beeld is.”
Joey antwoordde: “Goed om te zien dat het beeld naar jou is gegaan! Ik had zelf verwacht dat het beeld zo’n 15cm hoog was en niet zo gedetailleerd was gesneden. Normaal gesproken bied ik niet op dit soort beeldjes, maar wat mij aansprak was dat het beeld uit twee delen bestond. Fantastisch om te zien dat het beeld toch zo groot en prachtig is gesneden, had ik dat geweten dan was ik de biedcompetitie met je aangegaan, haha.

Zelf heb ik een beschilderd beeld dat ook uit twee delen bestaat. Dit is een singha (een soort gevleugelde leeuw), met in zijn rug een ruimte om een ander figuur in te plaatsen, in dit geval een Ganesha figuur. Vandaar dat ik zelf ook dacht dat het beeld dat jij nu hebt ook uit twee delen zou bestaan, waarbij de staande vrouwfiguur eraf kon worden genomen.
Dit komt vaker voor bij beelden in Bali, ik heb daarover tijdens mijn bezoek aan het eiland gesproken met een houtsnijder.
Hij had zelf ook een aantal van dit soort beelden staan en toen ik vroeg waar dit voor diende was het antwoord voor mij verassend: De godheid is vaak te vervangen, omdat de Balinezen veel godheden en mythologische figuren kennen. Voor veel van hen is er een ritueel of feestdag. Om niet voor elk ritueel/feest een ander groot beeld te hoeven kopen en maken, werden de vaak kleine godenfiguurtjes gemaakt, die zo vervangen konden worden per ritueel/feest.
Daarnaast was het ook zo dat de houtsnijder een aantal, bijvoorbeeld singha’s, kon snijden en daarbij een aantal losse godenbeeldjes, zodat hij niet telkens een hele singha met daaraan een godenbeeldje hoefde te maken om vervolgens af te moeten wachten of er wel een koper kwam voor die bepaalde godheid. De houtsnijder vertelde me dat de Balinezen vaak zelf ook een of meerdere favorieten hebben en er dus niet per se één godheid favoriet is (en dus commercieel interessant is om te snijden). Ook daaruit blijkt weer dat gemak de mens dient en er dus beter een vervangbaar godenbeeldje kan worden gemaakt.

Dan nu weer terug naar jouw beeld. Voor mij was het dus een verassing dat niet het vrouwfiguur, maar de kop van de naga eraf kon worden genomen. Het ziet er naar uit dat de kop van de naga wel uit hetzelfde stuk hout is gesneden en ook van die plaats vandaan komt, waardoor ik niet denk dat het een latere toevoeging is of bedoeld om met andere figuren te wisselen. Waarom dit zo is gedaan weet ik niet zeker, maar ik vermoed ook dat dit is gedaan om het beeld zo beter te kunnen snijden en mogelijk ook wel voor transport, hoewel daar in die tijd nog niet zo heel veel rekening mee werd gehouden. Ik denk dan ook dat je behoorlijk goed zit qua leeftijd. Het lijkt een beeldje gemaakt in de vroege stijl en ook de gedetailleerde wijze van snijden lijkt op die manier te zijn gedaan. Bart, je hebt er in ieder geval weer prachtige foto’s van gemaakt en na een oliebeurtje ziet dit beeld er werkelijk fantastisch uit!”

Het volgende Naga-priesterbeeld
Het volgende Naga-priesterbeeld werd op marktplaats aangeboden voor de prijs van € 750,00 met de mededeling dat hier een taxatierapport bij aanwezig zou zijn. Aanleiding voor mij om daar op te reageren met: “Beste R., Dank je voor de foto’s. Dit is het type beeld van Bali waar ik wel een beetje aan ”verslingerd” ben. Ik ben verzamelaar van Balinees houtsnijwerk en ik was in juni 2015 zelf op Bali waar ik o.a. in Mas en in Ubud ben geweest. Van deze priester met de Naga-draak heb ik verschillende uitvoeringen. Kijk maar eens op mijn website. De prijs die jij voor jouw beeld in gedachten hebt is in mij ogen heel erg aan de hoge kant. Voor het mooiste beeld dat ik heb, en die is ouder en gedetailleerder dan die van jou heb ik veel minder betaald. Voor alle andere op mijn site nog veel minder. Ik heb slechte ervaringen met taxateurs. Die taxeren zogenaamd “voor de verzekering” en hebben belang bij een hoge taxatiewaarde. Als je hem in de brand steekt en claimt trapt de verzekering er misschien wel in. Ik koop veel op Marktplaats en ik ken de prijzen inmiddels wel een beetje. Maar natuurlijk mag iedereen vragen wat ie wil. Voor het beeld dat jij aanbiedt zou ik xxx euro bieden. Voor alles daarboven zou ik hem laten gaan. Misschien is het verstandig om wanneer je hem echt kwijt wilt om naar een veilinghuis te gaan. Daar kunnen ze in de regel wat hogere prijzen maken, maar daar zitten ook kosten aan. Sorry voor mijn wijsneuzerige verhaal. Succes met de verkoop. Het is op zich best een mooi beeld. Groeten, Bart.”

Ik kreeg daarop het volgende antwoord: “Beste Bart, Met veel interesse heb ik je mail en site bekeken. Ik heb de beelden inderdaad via een erfenis verkregen, maar ga binnenkort verhuizen naar het buitenland en kan de beelden niet meenemen. Maar om ze nou in de brand te steken voor de verzekering gaat er bij mij niet in!!! Ik gun de beelden om te blijven leven en met respect te behandelen en ze een goed huis te geven. Ik heb ze uit een geintje laten taxeren bij een meneer in Almelo die volgens internet gespecialiseerd is in deze beelden (!) aseanartexpert.nl Taxateur D. S. K. Maar aanleiding van je site begrijp ik dat het niet conform de marktprijzen is. Ik heb inmiddels op marktplaats nog andere beelden gezet. Weet niet of je deze al gezien heb, maar als je interesse hebt. Doe een bod voor een totaal prijs en geef ze veel liefde en ik verkoop. Groetjes, R.”
.
Ik ben diezelfde avond nog naar Nootdorp gereden en ben zo ik in het bezit gekomen van dit toch ook wel heel erg mooie Naga priesterbeeld. Het taxatierapport dat inderdaad een bedrag van € 850,00 aangaf heb ik erbij mee gekregen. Gelukkig heb ik die prijs er niet voor hoeven betalen.

Weer een nieuw Naga beeld.
Het priesterbeeld waarbij deze figuur oprijst naast de Naga, lijkt een variant op het Dewi Rathi-verhaal. Bij de meeste sculptures gaat het om 1 priesteres en 1 Naga. De basisvorm van de Naga is meestal heel gelijkvormig met uitzondering van de tong die op veel verschillende manieren kan zijn vormgegeven. De Naga wordt meestal afgebeeld met opgeheven staart die door de priesteres vastgehouden wordt. Soms met de linker- en soms met de rechterhand. Soms ook niet. Het was juli 2016 dat ik een dergelijke voorstelling door Hotze Barendse aangeboden zag waarbij twee naga’s uitgebeeld waren. Na enig bieden op Marktplaats kreeg ik het beeld door Hotze aangeboden. Wat mij betreft een toch bijzonder exemplaar.

Inmiddels heb ik al een aardige collectie “Naga-priester beelden” zoals ik ze zelf meestal maar aanduid. Op zich ben ik er niet meer fanatiek naar op zoek, maar soms loop je toch weer tegen een beeld aan, waarbij je de verleiding niet kunt weerstaan om het in de collectie binnen te brengen. Dat was ook het geval met deze “Balinese danseres op draak”, die op Marktplaats werd aangeboden. Met de hoogte van 51 cm. was dat best een aantrekkelijk beeld. Het grote verschil met mijn veel oudere beelden is dat deze godin met 4 armen wordt uitgebeeld en dat was voor mij nieuw. Al mijn veel oudere beelden hebben figuren met slechts twee armen. Veel Balinese goden worden dan weer met twee en dan weer met 4 armen uitgebeeld, waarschijnlijk om hun verhevenheid boven de mens tot uitdrukking te brengen. De draak is duidelijk een Naga, die door de tijd heen eigenlijk tamelijk onveranderd is gebleven. Ik schat dit beeld tot maximaal 20 jaar oud, gegeven uiterlijk en bewerking van het hout en de vormgeving.

Bij tijd en wijle heb ik succes met, of baat bij, het verwijzen naar mijn website. Begin maart 2017 zag ik een drietal mooie oude beeldjes aangeboden op Marktplaats. Ik stuurde het volgende bericht: “Ik heb een vraag over ‘Balinese beelden, oud’. Ik bied xxx euro voor alle drie de beelden samen. Kijk eens op www.bart-laurens.nl onder houtsnijwerken.”Vrij snel daarna kreeg ik het volgende antwoord terug: “Hallo Bart, dank je wel voor je mailtje. Wat een prachtige collectie beelden heb  je daar! En ik vind het ook wel een fijn idee dat ze daar zouden komen te staan….en ik mag het eigenlijk natuurlijk niet zeggen, maar ook de wetenschap dat ze bij een “Indischman” terechtkomen vind ik fijn! Maar voordat ik ze op “gereserveerd” zet bij Marktplaats: Ik woon in Spanje (Costa Brava). Heerlijk al lente nu! Nu zijn er twee opties: de eerste is dat ik ze vanuit hier naar je toestuur, de tweede is dat ik ze meeneem als ik de 17e in de avond naar Nederland vlieg. Dat laatste vind ik zelf wat prettiger, omdat je ze dan de volgende ochtend hebt en ik het toch wat meer vertrouw, verzending in Nederland en er geen kans op beschadiging is.”

Zo gezegd zo gedaan en 21 maart kon ik bevestigen dat de drie beelden, waaronder deze fraaie oude Naga priester met afwijkend hoofddeksel en onmiskenbaar met leeftijd (ik denk 1930-1940), in goede orde werden ontvangen, samen met enkele Indische lekkernijen. Even later ontving ik nog de volgende informatie bij de beelden:

“De beelden zijn van oma V. Honnebier-Bot geweest en van tante V. Honnebier. Resp. moeder en enige zuster van vader. Oma overleed al lang geleden, 36  jaar geleden. Ik vermoed dat de danseres op Bali is gekocht tijdens een huwelijksreis van tante, ergens begin jaren ’60. Ze woonde toen in Nederland. De mythische figuren (Bart: waaronder dus het naga-beeld) zijn van oma geweest, Ze heeft ze meegenomen naar Nederland toen ze repatrieerde in 1954. Wanneer zij ze gekocht heeft in Indonesië weten we niet, waarschijnlijk rond 1950, toen oma een pension opstartte en dit ook moest inrichten. Ze wilde eigenlijk niet naar Nederland, maar kwam er achter dat het voor haar, zonder haar in het jappenkamp overleden echtgenoot geen leven was in Indonesië. Ik kan helaas niet meer vragen waar ze gekocht zijn. Via vererving zijn de beelden in het bezit van mij en mijn 3 zusjes gekomen.”

Hierna volgt een galerij met meer plaatjes van de reeds op deze pagina getoonde beelden. Zet de PC op full screen en start de presentatie.