De ‘moeder’ van mijn verzameling

Op 2 december 2006 overleed mijn moeder en zij liet mij een viertal houtsnijwerken na. Het meest opvallende beeld van de vier was een vrouwenbuste die sinds ik mij kan heugen altijd in het bezit van de familie is geweest. Toen ik op 15-jarige leeftijd, als gevolg van conflicten met mijn vader, bij mijn opa en oma in Apeldoorn Zuid ben gaan wonen zag ik dit beeld al bij hen op het dressoir staan. In die tijd maakte het nog deel uit van een set, een Javaanse bruidsbeeldenset. Ik weet niet of deze set al sinds het begin van hun huwelijk in hun bezit was.

Toen mijn opa en oma uit Apeldoorn naar een verzorgingsflat in Voorschoten verhuisden werd de set gesplitst. De man ging naar hun zoon, voor mij oom Swen, en de vrouw ging naar mijn moeder. Ik heb het altijd al een prachtige kop gevonden en ik was super blij toen na haar overlijden ik in het bezit kwam van dit beeld. Mijn oom was lang daarvoor al overleden en de mannenbuste bleef in het bezit van zijn vrouw, die hem vele jaren heeft overleefd. Tijdens haar uitvaart heb ik nog een poging gedaan de buste in mijn bezit te krijgen, maar dat is helaas uiteindelijk niet gelukt.

Dit beeld is één van mijn kostbaarste beelden en dan heb ik het niet over geld. Dit beeld is voor mij a) een belangrijke herinnering aan mijn moeder en òòk aan mijn opa en oma, aan een tijd waarin zij mij in een moeilijke periode hebben opgevangen, en b) het is voor mij de aanleiding geweest om aan het verzamelen van Indische beelden te beginnen. Ik was dermate door de schoonheid en het vakmanschap van met name dit beeld getroffen dat het voor mij de start is geweest van mijn collectie. Het feit dat het beeld via mijn moeder in mijn bezit is gekomen en het tevens het eerste beeld van mijn verzameling was, maakt dat ik dit beeld als ‘de moeder van mijn verzameling’ beschouw en het daarom niet zomaar zal wegdoen.

Het brengt mij tevens op de volgende opmerking. Veel Indische/Balinese beelden hebben twee verschillende waarden. Dat zijn de economische waarde, het geld dat gemiddeld voor een dergelijk beeld wordt betaald en de emotionéle waarde, de waarde die er door een persoon op grond van emotionele overwegingen aan wordt toegekend. Deze waarde kan de economische waarde in veel gevallen vèr overstijgen. Emotionele waarde heeft meestal te maken met herinneringen.

In de praktijk worden emotionele waarden dan weer afgezwakt door praktische aspecten. Het beeld is tè groot of tè klein en past niet bij de inrichting van de woning. Op grond van dit soort argumenten wordt een beeld dan vaak te koop aangeboden of verdwijnt het naar de kringloopwinkel, een fancy fair of op Marktplaats of dergelijke. In het ergste geval verdwijnt het in de open haard en in een gunstig geval wordt het, doordat men mij vanwege mijn website als verzamelaar (h)erkent, aan mij aangeboden.

Vooral via mijn website ben ik in het bezit gekomen van fraaie en uiteenlopende beelden. Toen ik na in 2007 actief met verzamelen begon, was ik nog niet zo kundig en kritisch. Veel, op zich fraaie beelden, werden via Marktplaats tegen zeer betaalbare bedragen aangeboden en aanvankelijk was ik geïntrigeerd door Garuda beelden met Vishnoe op de rug en heb ik daar allerlei varianten van gekocht. Zo kon mijn collectie in korte tijd explosief groeien. Pas de laatste jaren kijk ik enkel nog naar bijzondere beelden en let ik op kwaliteit en toekomstverwachting van het beeld. Doordat ik zoveel beelden heb, is mijn grootste probleem inmiddels ruimtegebrek geworden. Dat dwingt mij om, om ruimte voor nieuwe beelden te creëren, aan de ‘onderkant’ van mijn collectie te verkopen om aan de ‘bovenkant’ aan te kunnen vullen.

Mijn website geeft een doorsnede van wat ik in de loop der jaren heb verzameld. Ik pretendeer niet compleet te zijn. Veel beelden die ik graag had willen hebben, hebben nooit mijn pad gekruist en veel beelden die dat wel deden vielen buiten mijn budget en heb ik moeten laten gaan. Desalniettemin meen ik inmiddels best een fraaie collectie bij elkaar te hebben gesprokkeld en het is mij dan ook een genoegen om deze collectie via deze website aan u te mogen laten zien.
Ik ben geen Nederlands-Indië kenner en ook geen Hindoe-specialist. Veel van de wijsheden die u in dit boek vermeld ziet heb ik (zoveel mogelijk met bronvermelding) van het Internet geplukt. Ik neem aan dat u het waardeert om bij een beeld behorende relevante informatie te kunnen lezen. Tot nu toe heb ik beelden altijd verzameld omdat ik ze mooi vind. Ik beschouw ze niet als investering, maar nu mijn eigen levensduur korter wordt, streef ik er wel naar om enkel beelden aan te schaffen waarvan ik verwacht dat ze te zijner tijd minimaal het geïnvesteerde bedrag weer zullen opleveren. Een uitzondering maak ik natuurlijk voor beelden die ik gewoon heel graag aan mijn collectie wil toevoegen.

Aanvankelijk was ik helemaal niet zo gecharmeerd van Art Deco beelden. Later ben ik ze wel meer gaan waarderen doordat ik (in)zag dat de kwaliteit van deze stijl terug te vinden was in de perfecte eenvoud van snijden en ben ik ze naast de traditioneel gesneden beelden ook gaan verzamelen. Op deze website vind je deze beelden dan ook terug.
Ik heb mij beperkt tot monochrome beelden en polychroom heb ik er maar een paar: Wat maskers en een paar mythische beelden. Wanneer een beeld mij om de een of andere reden opvalt, wil ik nog wel eens een poging doen om het aan mijn verzameling toe te voegen. Ik probeer me te beperken tot beelden uit de periode 1920-1950, maar ook hier ben ik niet altijd even consequent mee en vaak heb ik onvoldoende expertise om de leeftijd te kunnen beoordelen.
Vanwege deze website word ik vaak benaderd om beelden te taxeren en ik wil daar vaak wel op ingaan omdat ik natuurlijk wel heel wat beelden de revue heb zien passeren. Ik vraag daar nooit geld voor, tenzij het om een commerciële partij beelden gaat. Ik voeg dan in principe altijd de disclaimer toe: ‘Let wel, ik ben een liefhebber, geen taxateur. U kunt derhalve aan mijn suggesties geen juridische consequenties verbinden.’