Oppervlaktereiniging

De waarde van een schoon wateroppervlak

Met behulp van skimmers.
Bij de aanschaf van een nieuw aquarium of bij de bouw er van is het zinvol om na te denken over hoe het wateroppervlak optimaal schoon te houden. Het wateroppervlak is het dichtst gelegen onder de lichtkap en als gevolg van het daar aanwezige licht gevoelig voor algenvorming. Daar komt bij dat iedere vorm van vervuiling van de oppervlakte lichtafname in het aquarium zelf tot gevolg heeft. Ook kan door de vervuiling de zuurstofuitwisseling met de lucht er boven worden verstoord. Een ander nadelig effect van een vervuild wateroppervlak is dat opstijgende luchtbelletjes, als gevolg van assimilerende planten, in de vervuilde laag blijven hangen en dan onder het licht van de lichtkap als spiegeltjes of prisma’s gaan werken en dan ook weer algenontwikkeling kunnen stimuleren. Alles met elkaar voldoende argumenten om te zorgen voor een schoon en helder wateroppervlak.

Vervuilende factoren
Vervuilende factoren van het wateroppervlak kunnen zijn dode plantenresten, voedselresten, kroos, stof en afgestorven en ook levende bacteriën. Vooral die laatste “vervuiler” is van belang. Deze op het wateroppervlak aanwezige zogenaamde kaamlaag, wordt gezien als een olie-achtige laag op het water. Wanneer deze kaamlaag erg nadrukkelijk aanwezig is, kan deze met behulp van een krant die als vloeipapier over het wateroppervlak wordt gelegd en de kaamlaag naar zich toe zuigt, worden verwijderd. Een paar keer herhalen en de vervuiling is weg. Oorzaken voor een kaamlaag kunnen zijn overbevolking van de bak, overmatig voeren, afstervende planten, een dode vis die ergens ligt, en dergelijke. Hert in beweging brengen van het wateroppervlak met behulp van een luchtpomp helpt, maar gaat weer ten koste van het resultaat van de dure CO2-installatie.

Oppervlaktereiniging
De mooiste oplossing voor het realiseren van een schoon wateroppervlak is een wateroverloopsysteem dat bij de bouw van de bak in een van de achterste hoeken van het aquarium is ingebouwd. Door uit dat afgesloten compartiment via een circulatie pomp water weg te zuigen en het aan de andere kant van het aquarium weer in te laten stromen realiseer je een permanente oppervlaktestroming richting de overloopkamer. Die overloopkamer is van het leefgedeelte gescheiden door een filterwand waardoor vissen en andere dieren uit het aquarium daar niet in kunnen verdwijnen. Een kaamlaag krijgt in deze situatie geen kans om te ontstaan. Bij de realisatie van mijn eigen bak heb ik verzuimd een dergelijke voorziening aan te brengen en eigenlijk heb ik daar best wel spijt van. Nu moest ik op zoek naar een andere oplossing.

De Eheim oppervlakte afzuiger 3535
Er zijn niet zoveel specifieke apparaten op de markt bedoeld voor oppervlakte reiniging. Een tijd lang heb ik gebruik gemaakt van de Eheim oppervlakte afzuiger. Dit apparaat heeft echte een aantal praktische nadelen:
– Het is een betrekkelijk duur apparaat
– Het apparaat is groot en lomp.
– Het is opvallend Eheim-groen van kleur. Ik verbaas mij er nog steeds in hoge mate over dat een aquarium-gericht bedrijf als Eheim star vasthoudt aan de akelig groene rechte buizen behorend bij de verschillende apparaten die ze verkopen. Een simpel en heel aantrekkelijk alternatief zou matzwarte buizen zijn. Daarboven zouden gecamoufleerde buizen met het uiterlijk van boomwortels een fantastische aanvulling zijn. Ik denk zelf dat de eerste fabrikant die hiermee op de markt komt een geweldig gat in de aquariummarkt opvult. Maar dit terzijde.
– Het apparaat is maar beperkt flexibel en de efficiëntie is sterk afhankelijk van een stabiele waterstand. De flexibele water-invoermond wordt snel minder flexibel door bealging.
– Door de kleine openingen van de aanzuigmond geraakt deze snel verstopt in geval van aanwezigheid van planten aan de oppervlakte, die daar eigenlijk wel aanwezig moeten zijn om het apparaat te camoufleren.
– Het apparaat slibt snel dicht met oppervlaktevervuiling als kroos, bladafval e.d.

Dit apparaat is aanleiding voor mij geweest om te experimenteren met andere oplossingen. Ik heb zelfs kleine circulatiepompjes op hun kop gezet om zo via de oppervlakte aan te zuigen en deze te reinigen. Het probleem zat altijd in het fluctuerende waterniveau als gevolg van verdamping en het aantrekken van valse lucht waardoor het systeem stokt. Op de beurs in Duisburg vond ik een wel heel aantrekkelijk alternatief. Op zich geen nieuw idee maar wel een zeer praktische oplossing.

OFA Oberflachenabsauger
De aandrijvende factor is weer een circulatiepomp. Die trekt oppervlaktewater aan via een buis met daarop een soort van vlotter met een zeefkop, die als het ware telescopisch in de buis is aangebracht en op het wateroppervlak drijft en de daardoor de fluctuaties (hoogteverschillen) van de waterlijn volgt. De mogelijkheid bestaat om door middel van een plastic pen de buis aan de onderkant open te draaien waardoor de instroom aan de bovenkant kan worden geregeld en de rest van de kracht van de circulatiepomp via instroom van water aan de onderkant van de buis wordt gecompenseerd. Door de onderkant 100% dicht te draaien wordt een maximale instroom aan de bovenkant bereikt waardoor ook in een grote bak als de mijne het totale oppervlak van de bak wordt bereikt. Het leest misschien ingewikkeld maar het is een super eenvoudig principe dat wanneer u het plaatje bekijkt waarschijnlijk voldoende wordt toegelicht. Hoewel ik deze oppervlakteafzuiging nog maar kort gebruik heb ik er veel vertrouwen in en ben ik heel blij met het effect er van tot nu toe.

Er zijn 4 verschillende uitvoeringen waarbij het verschil in de mate van telescopisch vermogen zit, hetgeen weer gerelateerd kan worden aan de hoogte van de bak waarin het apparaat moet worden toegepast. Prijs van de eenvoudigste uitvoering: € 8,00. Te koop in Duitsland.

Bij dit apparaat wordt een houder geleverd waarmee het ding met bijbehorende zuignappen tegen een ruit kan worden bevestigd. Door de zuignappen te verwijderen, gaatjes te boren en er een paar pennen (spijkers) doorheen te drukken kan het apparaat ook prima tegen een kunststof wand worden bevestigd, door de spijkers in de wand te drukken.

Zelfbouw
Natuurlijk is het ook mogelijk om zelf iets in mekaar te knutselen. Het mooiste is om een overloopkamer in het nieuwbouw aquarium  in te bouwen. Maar dat kan ook achteraf. Hier ziet u zo’n kamer die ik zelf heb gebouwd. Deze is in alle gewenste formaten uit te voeren, zolang het pompje er maar in past. Voordeel is dat het een grote capaciteit heeft. Nadeel is dat het relatief groot is en in het oog springt waardoor het esthetisch wat minder scoort, maar het blijft een mogelijkheid.

De Eheim-filtro-mini-skimmer-skim350
Inmiddels hebben ze bij Eheim ook niet stil gezeten en daar hebben ze een kleine oppervlakte skimmer ontwikkeld die uitermate geschikt is voor wat kleinere aquaria. Voor grotere aquaria voldoet hij niet zoals hij wordt aangeleverd. Het filterdeel is namelijk zo klein dat in geval van een flink beplante bak hij binnen de kortste keren vol en dus verstopt zit. Een ander nadeel is dat hij altijd akelig in het zicht tegen een ruit geplakt geacht wordt teworden geplaatst gezien de zuignappen waarvan hij standaard voorzien is. Het zou praktisch zijn wanneer Eheim een alternatieve houder voor deze mini skimmer zou aanbieden waarmee hij in een achter- of zijwand geprikt zou kunnen worden waardoor hij veel meer aan het oog zou kunnen worden onttrokken.

De bovenste laag van het aquariumwater moet regelmatig gereinigd worden. Plantenresten, overgebleven voer, stof en bacteriën zorgen ervoor dat aquariumvissen en aquariumplanten in de problemen komen. Dat kan ook met deze binnenfilter met oppervlakteafschuimer.  Alweer een geschikte oplossing voor aquariumliefhebbers.