Hoe heb ik het algenprobleem aangepakt?
Voor iedere aquariumvereniging vormt de verenigingskeuring een hoogtepunt in de jaarlijkse cyclus van activiteiten. Zowel het competitie-element als de adviserende functie er van spreken aan. Na mijn overstap van Danio Rerio – Delft naar Paluzee – Zoetermeer is de concurrentie voor mij binnen de vereniging vertienvoudigd. Het aantal kwalitatief hoogwaardige aquaria bij Paluzee is extreem groot. Hoewel ik al vaak overwogen heb het competitie-element te schrappen en te stoppen met het meedoen aan keuringen, is de uitdaging nog steeds te aantrekkelijk en ik heb ook nog niet alles bereikt, maar misschien gaat dat ook wel nooit gebeuren.
Reeds twee keer heb ik me teruggetrokken voor een landelijke keuring omdat mijn aquarium kuren begon te vertonen en algenproblemen deelname niet wenselijk maakten. De laatste periode van problemen heeft meer dan een jaar geduurd en ik ben bang dat het mijn gebrek aan deskundigheid is geweest dat heeft veroorzaakt dat de problemen zo lang hebben voortgesleept. Ook heb ik misschien wel te lang geluisterd naar verkeerde adviezen. Pas kort heb ik de situatie weer in de hand en durf ik te stellen dat mijn bak weer stabiel is. Kan ik daar iets meer over zeggen? Natuurlijk wel.
Ik mag wel stellen dat mijn aquarium dat relatief groot is, een echte “Hollandse plantenbak” is, met betrekkelijk weinig vissen. Dat betekent dat na een periode van uitbundige groei en misschien ook wel te langdurig gebruik maken van dezelfde planten, er gebreken zijn opgetreden. Voor een goede plantengroei is er een evenwicht noodzakelijk bij het toedienen van licht en voedingsstoffen, waarbij er een juiste verhouding moet worden gevonden bij het toedienen van CO2, KNO3, PO4, ijzer en sporenelementen. Niet een teveel van het een, maar een tekort ervan blijkt in de meeste gevallen oorzaak van de algenproblematiek. Momenteel zijn er goede praktische oplossingen bedacht voor het omgaan hiermee. Ook wordt er te gemakkelijk gezegd dat veel licht goed is voor een plantenbak, maar verzuimt men aan te geven waarvan dat licht vergezeld zou moeten gaan.
Het meten van de waterwaarden is een goede manier om met de cyclus van het toedienen van voedingstoffen te beginnen. Door gebruikmaking van meetsetjes van Sera, Dennerle, Tetra, of welke dan ook, kan globaal inzicht worden verkregen in het opnameverloop van voedingsstoffen in uw aquarium. Hoe onnauwkeurig ook, als je maar consequent volgens een bepaalde methode meet, kan je hier toch conclusies aan verbinden. Al was het maar: Ik meet 0, dus de onderzochte stof is er niet meer, of: bij mij duurt het een week voordat de PO4 weer op 0 staat. Dat geeft aanwijzingen over het opnamepatroon van uw aquarium. Ik herinner mij een opmerking van Toon Albers die bij mij is blijven hangen: “Zo lang je het meet, al is het nog zo weinig, dan kunnen de planten het opnemen”. Volgens mij is dat een waardevolle insteek. Pas op het moment dat het er niet meer is (en je dus 0 meet), ontstaat er een gebrek. Van belang is dus om te weten hoe lang uw aquarium er over doet om bepaalde voedingsstoffen tot 0 te reduceren en dat geeft dan weer aanwijzingen over wanneer u ze moet toevoegen. Wanneer u dat dan ook nog in een juiste verhouding tot elkaar doet dan heeft u een belangrijk deel van “het lek boven water”.
Momenteel wordt er een nieuwe methodiek geïntroduceerd, waarbij CO2, KNO3. PO4, ijzer en sporenelementen steeds in voldoende mate wekelijks aan het aquariumwater worden toegevoegd, waarna aan het eind van de week de helft van het aquariumwater wordt vervangen waardoor deze stoffen altijd in voldoende mate voor uw planten beschikbaar zijn, zonder het risico dat de waarden in het aquarium in extreme mate kunnen oplopen. Deze methodiek lijkt te werken en zonder dat ik kennis van deze methodiek had, ben ik eigenlijk ook tot een dergelijke werkwijze gekomen, met als verschil dat ik door meten eerst de behoefte van de bak heb geïnventariseerd, daar mijn voedingspatroon op heb afgestemd en daardoor de noodzaak van het verversen van 50% van het water heb geminimaliseerd.
Nu is er nog een aspect dat van belang kan zijn: namelijk de regelmaat in het toedienen van voedingsstoffen. Sommige fabrikanten zeggen via hun gebruiksaanwijzing: 200ml per week toevoegen. Dat zou prima zijn wanneer de planten een vast opnamepatroon hebben, waarbij niet meer dan een bepaalde hoeveelheid per uur/dag geconsumeerd zou worden. Echter ook planten hebben de neiging om naarmate de grootte van het aanbod, maximaal te consumeren. Dan zou spreiden van dat aanbod regelmaat in de consumptie ervan kunnen bevorderen. Ik ben er zelf dus toe over gegaan de genoemde 200ml/week (=voorbeeld) te spreiden over de dagen. Dat wil dus zeggen 200ml : 7 = 30ml/dag of zelfs 2x per dag 15ml. Geef wel zo kort mogelijk nadat het licht is aan gegaan, zodat de planten de voedingsmiddelen gedurende de hele dag kunnen opnemen. Aan het eind van een of twee weken ververs ik dan zo’n 25% van het aquariumwater en deze gang van zaken heeft er toe geleid dat ik het toch wel ernstige algenprobleem inmiddels in voldoende mate de baas ben. Ik denk dat deze methodiek voor iedereen kan werken.
Nog even het volgende: Ik werd er tijdens de verenigingskeuring door Ab Ras op gewezen dat de KH in mijn aquarium aan de hoge kant is, namelijk 10. De KH betreft de carbonaathardheid. Het belang voor de aquariumhouder: Een hoge carbonaathardheid veroorzaakt kalkafzetting o.a. op de glazen stabilisatiestrips aan de bovenkant van het aquarium. Een goede KH is 3,5 -4. Bij deze waarden kunnen de planten gemakkelijk de aangeboden CO2 opnemen. Hoe hoger deze waarde, hoe meer CO2 moet worden aangeboden om de planten voldoende met CO2 te bemesten, hetgeen niet in het voordeel van het kostenplaatje van het aquarium is. De KH kan gemakkelijk naar beneden worden gebracht door toevoeging van osmosewater dat geen carbonaat bevat. Veel glazenwasserbedrijven maken hier gebruik van voor het streeploos reinigen van ruiten en het kan interessant zijn daar eens te vragen waar zij hun osmosewater vandaan betrekken.
KNO3 en PO4 en ook alle andere voedingssupplementen zijn via Internet in voldoende mate en tegen schappelijke prijzen te koop Wel blijf ik iedere dag een kleine hoeveelheid vloeibaar CO2 (circa 15ml Easycarbo) toevoegen.
In ieder geval heeft een en ander er toe geleid dat mijn aquarium weer toonbaar is en er dusdanig goed bij staat dat ik weer aan een keuring durf mee te doen en zaterdag 13 november kwam Ab Ras mijn aquarium beoordelen. Omdat ik de laatste tijd niet zo veel contact heb gehad met mijn “concurrentie”, heb ik geen beeld van hoe ik er voor sta ten opzichte van de andere meedingende aquaria. De dag van de keuringsuitslag (27 november 2010) is dan ook de dag waarop mij dat duidelijk zal worden.
Omdat het adviserende element bij verenigingskeuringen terecht een grote rol speelt, doen er aquariumhouders mee die geen intentie hebben om heel hoog te eindigen. Het verbeteren van hun aquarium in het komende jaar is voor hen het grote doel. Zelf hoop ik natuurlijk bij de eerste drie te mogen eindigen omdat daarmee deelname aan de districtskeuring wordt bereikt. Mocht dat niet lukken, dan heb ik na de uitslag heel veel tijd en gelegenheid om de totale inrichting van dit aquarium eens te heroverwegen.
De uitslag
Zaterdagavond 27 november 2010 was de uitslag van de verenigingskeuring van Paluzee. Deze werd door de keurmeester Ab Ras verzorgd. Er waren 9 deelnemers waaronder 1 specialaquarium (Aqua40) en 1 Amano–achtig aquarium. Op de vraag of dit nou bij het keuren voor problemen zorgde antwoordde Ab dat dit eigenlijk maar in zeer beperkte mate het geval is omdat de meeste criteria van het keuringsreglement onverkort ook van toepassing zijn op deze stijl van inrichten. Eisen die gesteld worden aan biologisch deel en techniek blijven onverkort overeind. Bij de bespreking van mijn aquarium kwam weer de veel te hoge KH ter sprake en wat kleine opmerkingen met betrekking tot de inrichting. Over het algemeen kon ik mij prima vinden in de 3e plaats die mijn bak uiteindelijk werd toegekend. Ab heeft mij een aantal tips aan de hand gedaan die ik zeker ter harte zal nemen en mijn 3e plaats geeft in ieder geval toegang tot de districtskeuring dus daar kan ik me weer voor gaan opmaken. Ab heeft er een boeiende en leerzame avond van weten te maken en zijn argumenten voor de beoordeling van mijn bak kan ik volledig onderschrijven. Dus: Op naar de districtskeuring 2011. Bij deze feliciteer ik Fred van Wezel met zijn verdiende tweede plaats en Jacques de Jong met zijn perfecte eerste plaats !!!